Đình Cả thuộc khu Xuân Áng, xã Chí Đám, tỉnh Phú Thọ là một trong những di tích lịch sử – văn hóa tiêu biểu của vùng trung du Phú Thọ. Đình được xây dựng từ khoảng thế kỷ XVI–XVII, ban đầu là một miếu nhỏ thờ Thần Tướng Cao Sơn Đại Vương – vị thần theo truyền thuyết đã phò giúp Vua Hùng thứ 18 trong cuộc chiến với Thục Phán. Trải qua thời gian, miếu được mở rộng thành đình làng có quy mô lớn hơn, trở thành nơi sinh hoạt tín ngưỡng và hội họp quan trọng của cộng đồng. Kiến trúc đình mang kiểu chữ Nhất (–) gồm ba gian hai dĩ, với hệ khung gỗ gồm 24 cột, mái lợp ngói mũi hài và bốn đầu đao cong mềm mại. Hậu cung được xây thêm vào giai đoạn thế kỷ XVI–XVII, là không gian thờ tự chính, bên trong còn lưu giữ bức xà rồng chạm khắc tinh xảo theo phong cách nghệ thuật dân gian thời Lê – một trong số ít hiện vật cổ còn lại đến ngày nay. Đình Cả từng trải qua nhiều lần trùng tu lớn vào các năm 1889, 1957, 1995 và gần nhất là năm 2019. Hàng năm, đình tổ chức lễ hội vào mùng 6 tháng Giêng và lễ hóa thần vào ngày 02 tháng 11 âm lịch, thu hút đông đảo nhân dân đến dâng hương tưởng nhớ công lao vị thần bảo hộ làng. Với những giá trị lịch sử, kiến trúc và văn hóa đặc sắc, ngày 22/11/1994 Đình Cả được công nhận là di tích lịch sử – văn hóa cấp tỉnh, trở thành điểm tự hào của nhân dân xã Chí Đám, tỉnh Phú Thọ |
